Thế nào là cửa sông? Vùng cửa sông có những đặc điểm gì?
1. Thế nào là cửa sông?
Cửa sông là nơi dòng sông chảy ra và đổ vào biển hoặc hồ lớn. Theo Xamoilov I.B. (1952), các vùng cửa sông gồm hai loại cơ bản là châu thổ và vùng cửa sông hình phễu.
Pritchard (1967) có một định nghĩa riêng cho vùng cửa sông hình phễu: Đó là một thuỷ vực nửa kín ven bờ thông với biển khơi, trong đó có sự hoà trộn nhất định giữa nước biển và nước ngọt đưa đến từ lục địa.
Cửa sông gồm châu thổ và vùng cửa sông hình phễu
Đến nay, vùng cửa sông hình phễu được hiểu là một vùng hạ lưu sông bị ngập chìm không đền bù trầm tích và ở đó thuỷ triều thường có vai trò quan trọng. Những estuary điển hình của thế giới gồm: Xen, Jironda (Pháp), Thame, Mersey (Anh), Rein, Maas (Hà Lan), Potomac (Hoa kỳ).
Châu thổ là thuật ngữ do Herodotus (485 - 425 trước CN) đưa ra để mô tả hình dạng tam giác của vùng cửa sông Nil, nó được tạo ra tại vùng cửa sông, nơi tốc độ bồi tụ vượt tốc độ bào mòn, xâm thực do sóng, thuỷ triều và dòng chảy.
Châu thổ được phân loại thành: châu thổ sông thống trị như Mississippi, Hoàng Hà, Pô, Đanup, châu thổ sóng thống trị như Nil, Rone, Sanfrancisco, Xêngan, Nigeria, châu thổ triều thống trị, ví dụ Mê Kông, Trường Giang, Ganga - Brachmaputra.
Cửa sông ảnh hưởng bởi phù sa, sóng và độ mặn
2. Đặc điểm vùng cửa sông
Về địa lý học và sinh thái học vùng cửa sông nói chung được dùng với từ estuarine zone hay estuarine area, có thể gồm một hoặc một số cửa sông nhánh (river mouths).
Ví dụ, đặc điểm vùng cửa sông của Việt Nam: vùng (cửa sông) châu thổ Mê Kông có tới 9 cửa sông. Vùng cửa sông hình phễu Bạch Đằng có 3 cửa sông - Cửa Cấm, Nam Triệu và Lạch Huyện).
Cửa sông tạo ra sự chuyển đới giữa môi trường của sông và môi trường của biển và cả hai đều có khả năng ảnh hưởng đến thành phần của biển như thủy triều sóng và độ mặn của nước. Nó còn ảnh hưởng đến thành phần của sông như sức chảy của nước sạch và trầm tích.
Với sự tiếp xúc của cả hai loại nước, nước biển và nước sông (thường là nước sạch không mặn) do đó vùng cửa sông cung cấp một nguồn chất dinh dưỡng cao trong nước và trầm tích. Điều này đã làm cho hệ sinh thái cửa các con sống ở Việt Nam và trên thế giới trở thành một trong những nơi có môi trường sống tự nhiên sinh sôi nhất trên thế giới.
Đa số các cửa sông hiện nay được hình thành trong thế Holocen trong biển tiến sau băng hà lần cuối cùng làm ngập các thung lũng ven bờ từ khoảng 10.000-12.000 năm về trước. Cửa sông thường được phân loại tùy theo đặc trưng của địa mạo hoặc sự lưu thông của nước dưới một quá trình nhất định nào đó. Do đó cửa sông còn có thể gọi bằng nhiều cái tên khác nhau tùy theo đặc thù của nó.
Hệ sinh thái vùng cửa sông rất đa dạng
Đặc điểm hệ sinh thái cửa sông: Là một trong những môi trường sinh thái đông đảo nhất trên thế giới. Nó chứa tới khoảng 60% các sinh vật trên toàn thế giới. Do đó cửa sông đang bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như sự đóng cặn do quá trình mòn đất, là hậu quả của phá hoại rừng hay gặm cỏ bừa bãi của gia súc hoặc những cách trồng cây hại đất. Đánh bắt cá quá mức, hệ thống cống rãnh dơ bẩn đều có thể làm ảnh hưởng tới hệ sinh thái của cửa sông.
Nếu như có quá nhiều chất dinh dưỡng từ nước cống và phân của động vật thì sẽ làm sinh sôi nảy nở những thực vật có hại cho vùng nước đó. Những thực vật có hại có thể lấy hết oxygen và cá sẽ không đủ oxygen để sống. Các loại chất độc hai như các chất kim loại nặng, nuclit phóng xạ PCB, hydrocarbon. Đê cũng nắm vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến cửa sông.
- Nghiên cứu chỉ ra nơi ngắm sao hiệu quả nhất Trái đất: Chính... (Thứ tư, 13:00:02 26/08/2020)
- Nước sông Hoàng Hà kỳ lạ nhất trong 500 năm, chuyên gia cảnh... (Thứ Hai, 15:00:03 03/08/2020)
- Bằng chứng sốc về vùng đất chưa từng biết nối liền châu... (Thứ sáu, 22:00:00 31/07/2020)
- Không hề có sự can thiệp của Photoshop, tại sao con thuyền này... (Thứ sáu, 11:10:06 31/07/2020)
- Giải mã ngọn đồi quanh năm bốc khói axit (Thứ năm, 11:47:08 09/07/2020)
- Địa điểm kỳ lạ nhất hành tinh: Nơi la bàn chỉ quay đúng... (Thứ năm, 14:43:01 11/06/2020)
- Video: Mô phỏng thay đổi của Trái Đất trong 20 năm qua (Thứ tư, 21:20:07 15/08/2018)
- 11 cây cầu vượt biển dài nhất thế giới (Thứ sáu, 10:59:09 08/06/2018)
- Sự thật bất ngờ về cây cầu treo cuối cùng của người Inca (Thứ sáu, 10:53:00 08/06/2018)
- Nước Nga có rất nhiều điện Kremlin, chứ không chỉ ở Matxcơva... (Thứ Ba, 10:50:00 05/06/2018)
- Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn ngưng gội đầu trong vòng một năm?
- 7 thảm họa thiên nhiên có thể sắp xảy ra
- Sự thật về chế độ máy bay và 20 bí mật về điện thoại của bạn
- 7 bí ẩn trên Trái đất đã khiến khoa học đau đầu cả nghìn năm qua mà vẫn chưa có lời giải
- Các nhà thiên văn học bó tay trước sự tồn tại của hành tinh này
-
Cơ hội hiếm hoi quan sát hành tinh màu xanh da trời vài ngày tới
Thứ tư, 20:00:08 20/01/2021
-
EU cho hay: "Sâu bột an toàn, người có thể ăn được"
Thứ Ba, 23:30:09 19/10/2021
-
Hệ sao kỳ quái chưa từng thấy cách Trái đất 1.800 năm ánh sáng
Thứ Ba, 22:50:02 19/01/2021
-
Loài người có thể đơn độc trong vũ trụ
Thứ Ba, 22:35:03 19/01/2021
-
Chuyện về con nhện đi săn nhện: Thạo binh pháp như "Gia Cát Lượng", đầy mưu hèn kế bẩn để săn mồi bằng mọi giá
Thứ Ba, 21:27:04 19/01/2021
-
Bức thư tiết lộ những năm cuối đời đầy đau đớn của Napoléon
Thứ năm, 21:35:00 14/01/2021
-
Tàu chở hàng SpaceX lần đầu tự động tách khỏi trạm ISS
Thứ năm, 21:16:02 14/01/2021
-
Phát hiện chuẩn tinh cách Trái đất hơn 13 tỷ năm ánh sáng
Thứ năm, 20:45:06 14/01/2021