Hồi sinh ‘người chết’ không còn là khoa học viễn tưởng

Bật công tắc "tạm ngưng" có thể làm nên sự khác biệt giữa sự sống và cái chết.

Một buổi chiều tháng 2 năm 2011, Kelly Dwyer cột dây giày trượt tuyết và bắt đầu đi bộ men theo con đường mòn cạnh một ao hải ly gần nhà ở Hooksett, New Hampshire. Vài giờ sau Mặt Trời đã khuất núi nhưng cô giáo bộ môn môi trường 46 tuổi vẫn chưa trở về nhà. Chồng cô, David, bắt đầu cảm thấy lo lắng. Chộp lấy chiếc điện thoại di động và đèn pin, anh bảo hai cô con gái rằng anh đi tìm mẹ chúng. Vừa đi về phía ao hải ly, anh vừa rọi đèn pin vào khoảng không mùa đông tối đen như mực và gọi tên Kelly. Sau đó, anh nghe thấy những tiếng rên rỉ.


Chạy nhanh về phía phát ra tiếng rên, David gọi ngay cho cô con gái 14 tuổi Laura và bảo con bé gọi 911. Ánh đèn của anh chiếu đúng vào người Kelly, khi ấy đang bị nước trong một hố băng nhấn chìm đến tận cổ. Khi David giữ chặt được vợ mình và cố kéo để đầu cô nhô lên khỏi mặt nước thì Kelly bắt đầu chìm vào trạng thái vô thức. Lúc cứu hộ đến nơi nhiệt độ cơ thể cô đã giảm xuống còn khoảng 15 độ C và mạch yếu đến mức gần như không thể đo được. Trước khi được đưa lên xe cứu thương, tim Kelly đã ngừng đập. Các chuyên viên cấp cứu đã cố hết sức hồi sức tim phổi (CPR) cho cô, việc mà các bác sĩ tiếp tục làm trong suốt ba giờ tại một bệnh viện gần Manchester. Họ làm ấm cơ thể đã lạnh giá của Kelly. Nhưng chẳng ích gì. Ngay cả phương pháp khử rung tim cũng không thể khiến trái tim cô đập trở lại. Lúc này nhiệt độ cơ thể của cô chỉ vào khoảng 21 độ C. Khi ấy, David đã nghĩ mình mất đi người vợ thân yêu.

Sau khi ngã xuống hố băng khi đi trượt tuyết, Kelly Dwyer đã chết lâm sàng năm giờ trước khi các bác sĩ giành lại sự sống cho cô.

Nhưng cuộc sống của Kelly chưa chấm dứt. Một vị bác sĩ vội vã đưa cô đến Trung tâm Y tế Công giáo gần đó, nơi một nhóm chuyên viên cấp cứu nối các thiết bị của máy chạy tim nhân tạo vào người Kelly giúp máu trong người ấm lên, được lọc và cung cấp oxy, sau đó nhanh chóng tuần hoàn khắp cơ thể. Cuối cùng, nhiệt độ cơ thể của cô cũng ấm dần lên. Sau năm giờ Kelly trong tình trạng chết lâm sàng, các bác sĩ tắt máy chạy tim nhân tạo và trái tim cô bắt đầu đập trở lại.

Điều kỳ diệu đã xảy ra, hai tuần sau đó, Kelly Dwyer được ra viện và chỉ còn những tổn thương thần kinh nhỏ ảnh hưởng đến tay. Nhìn thấy cô, đội cứu hộ đã phản ứng như thể họ đang nhìn thấy ma Năm năm sau, bạn bè vẫn gọi cô Kelly là "người phụ nữ kỳ diệu".

Tư duy đúng tạo nên khoảng cách giữa người có mức lương năm là 1 tỷ đồng và 100 triệu đồng: 5 lối tư duy giúp bạn “đánh đâu thắng đó”
Cách tiêu tiền của tỷ phú Warren Buffett
Các nước đang dùng ứng dụng gì để chống lại Covid-19?

Cứu người trở về từ cái chết không còn là khoa học viễn tưởng nữa. Thường thì chỉ vài phút sau khi tim ngừng đập, các tế bào não bắt đầu chết đi và con người bắt đầu rơi vào cái chết. Tuy nhiên, nếu một người ở trạng thái cực lạnh trước khi trái tim ngừng đập, sự trao đổi chất sẽ chậm lại. Cơ thể chỉ tiêu thụ một lượng oxy rất nhỏ giúp duy trì trạng thái tạm ngưng sự sống đến bảy giờ mà không gây tổn thương tế bào. Nhờ những cải tiến trong công nghệ (như máy chạy tim nhân tạo đã cứu sống Dwyer) và tiến bộ y học tỉ lệ sống sót của những người ở trong ranh giới sinh tử đang dần được cải thiện. Thực tế, các bác sĩ các nhà khoa học đang thử nghiệm một giả thuyết táo bạo mới: Sẽ thế nào nếu bạn có thể tạo ra trạng thái cận chết để được cứu sống? Nếu làm được thì đây sẽ là một bước ngoặt thay đổi cuộc chơi giúp cứu sống 200.000 người Mỹ chết do chấn thương mỗi năm. Bằng cách áp dụng phương pháp "tạm ngưng" các bác sĩ sẽ có thêm thời gian quý giá để tạo ra được sự khác biệt giữa sự sống và cái chết. Tạm ngưng sự sống không còn là thứ chỉ có trong những bộ phim giả tưởng "Chiến tranh giữa các vì sao" hay "Avatar" nữa.

Hồi sinh ‘người chết’ không còn là khoa học viễn tưởng

Kelly Dwyer ngã xuống hố băng khi đi trượt tuyết.

Một số nhà khoa học và chuyên gia y tế của Mỹ đang tìm cách tạm ngưng sự sống để thực hiện phẫu thuật mà không làm bệnh nhân gặp phải những tổn thương khiến bị chảy máu đến chết, hoặc để tránh tổn thương mô trong quá trình điều trị các bệnh về tim. Một số chuyên gia thử bơm dung dịch nước muối lạnh vào tĩnh mạch bệnh nhân. Những người khác lại đang tìm kiếm một loại thuốc khiến tạm ngưng sự sống. Bộ Quốc phòng Mỹ cũng tích cực tham gia với hy vọng giúp ích được cho hàng nghìn quân nhân: 90% số người tử vong do chiến tranh là do chảy máu ngoài chiến trận. Năm 2010, Bộ Quốc phòng khởi động dự án 34 triệu đô mang tên Biochronicity – một dự án nghiên cứu liên ngành nhằm tìm ra cách điều khiển đồng hồ sinh học của con người

Trung tá Matthew Martin, một bác sĩ phẫu thuật chấn thương trong quân đội đang được dự án Biochronicity tài trợ giải thích: "Mục đích là tìm ra cách thức cơ thể chúng ta nhận thức được thời gian đang trôi qua". Ứng dụng vào chiến trận có thể làm chậm lại hoặc làm ngưng thời gian, giúp những người lính bị thương có thể sống sót lâu hơn – hoặc thậm chí là sống sót vô thời hạn – "từ đó chúng tôi có thể tìm được cách chữa trị vết thương", Martin nói thêm "sau đó là đảo ngược lại trạng thái tạm ngưng".

Văn phòng của Tiến sĩ Mark Roth thuộc Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Fred Hutchinson tại Seattle đầy ắp các bài báo, bài viết về những người đã trở về từ cõi chết Một người trượt tuyến ở Na Uy, một em bé ở Saskatchewan và hai ngư dân bị lật úp thuyền ở Vịnh Alaska – tất cả những người này đều bị chìm trong băng lạnh trước đó.

Đến tận hôm nay tôi mới hiểu, tại sao bạn mình làm sếp còn tôi thì cứ mãi ở vị trí nhân viên
Người tính toán để 14 lần trúng xổ số độc đắc
Tại sao Tần Thủy Hoàng là vị vua duy nhất mặc áo long bào đen?

"Tôi đã nghiên cứu về những trường hợp này được 20 năm rồi", Roth nói. Ở tuổi 59, Roth mang dáng dấp của một nhà khoa học lập dị", với mái tóc bạc dựng đứng và thường vẫy tay khi đang thao thao về các phản ứng chuyển hóa và bảng tuần hoàn Ông cũng là người giành giải thưởng MacArthur "Genius Grant" cho công trình điều khiển đồng hồ sinh học của loài cá nhỏ và giun vườn. Ông được thừa nhận rộng rãi như một người tiên phong theo đuổi phương pháp tạm ngưng sự sống trong điều trị chấn thương.

Khom người gần kính hiển vi trong chiếc áo phông màu tía kết hợp giày Converse All Stars, ông mời tôi nhìn vào một chiếc đĩa petri đầy cá ngựa vằn nhỏ xíu mới sinh được vài giờ. "Bởi vì cơ thể chúng trong suốt nên anh có thể nhìn thấy được cả trái tim đang đập và máu chảy về phía đuôi", ông nói. "Đây là cốt lõi của sự sống loài người – trái tim và dòng máu. Tôi sẽ tắt và bật nó như điều khiển một công tắc đèn. Chúng ta sẽ lấy đi oxy và thay đổi sự sống của chúng. Chúng ta sẽ tạo ra một môi trường không khí khác".

Dùng một cái ống trong, Roth bắt đầu đưa nitơ vào một chiếc hộp trong suốt có đặt đĩa petri. "Chúng ta cứ để như thế cả đêm", ông nói. "Trong đó là loại không khí chúng ta đang thở, nhưng theo thời gian, toàn bộ không gian trong hộp sẽ gồm toàn nitơ, những sinh vật này hít vào khiến chúng ngừng sống. Vào buổi sáng, chúng ta đưa chúng tiếp xúc lại với không khí trong phòng và chúng sẽ hồi sinh".

Bằng cách sử dụng phương pháp "tạm ngưng", các bác sĩ có thêm thời gian tạo ra được sự khác biệt giữa sự sống và cái chết.

Sau đó, Roth tiến hành tiếp một thử nghiệm tương tự, lần này là để kiểm tra tác động tới sinh vật thay vì xác minh tính khả thi. Roth lấy hai đĩa petri chứa giun đang ở cùng một giai đoạn phát triển, đặt một chiếc trong hộp nitơ và chiếc còn lại trên một cái ghế trong phòng thí nghiệm. Ông đưa ra giả thuyết: Sự trao đổi chất của những con giun trong hộp nitơ sẽ dần dần chậm lại cho đến khi sự sống của chúng tạm ngưng, trong khi những con giun được để trong không khí trong lành vẫn tiếp tục lớn lên. Bởi loài giun phát triển rất nhanh, nên ngày hôm sau giả thuyết của ông sẽ được chứng minh hoặc bị bác bỏ. Hãy xem chúng tương tự như những sinh vật trong bộ phim Alien (Quái vật không gian). Trong phim, phi hành đoàn đi vào trạng thái "hôn mê kéo dài" trong kén để có thể trải qua một cuộc hành trình giữa các vì sao mà không bị lão hóa. Giống như những cái kén đó, hộp nitơ của Roth sẽ làm ngừng trệ sự trao đổi chất của những con giun trong đêm.

Cho đến đầu những năm 2000, những thí nghiệm tạm ngưng sự sống của Roth vẫn chỉ hạn chế ở quy mô các loài sinh vật nhỏ bé, như giun và cá. Cho đến một đêm ông xem bộ phim tài liệu khoa học Nova. Bộ phim nói về một hang động ở Mexico khiến các nhà thám hiểm bất tỉnh bởi một loại khí hiđro sunfua vô hình.

Roth nói: "Nếu thở quá nhiều, bạn sẽ bất tỉnh. Hay còn gọi là bị đo ván – bạn có vẻ như đã chết. Nhưng nếu được đưa ra khỏi cái hang, bạn có thể được hồi sinh mà không bị sao cả. Khi đó tôi đã nghĩ: 'Wow! Mình nhất định phải tìm hiểu thêm về chuyện này!'"

Sau khi phơi nhiễm những con chuột trong loại khí ấy nhưng chỉ với nồng độ 80 phần triệu ở nhiệt độ phòng, Roth phát hiện ông có thể tạo ra trạng thái tạm ngưng sau đó hồi sinh bằng cách mang những con chuột trở lại bầu không khí bình thường, mà không gây tổn hại đến thần kinh – giống như các nhà thám hiểm ở Mexico. Đối với Roth thì đây được coi là bước đột phá. Cộng đồng y tế ngay lập tức chú ý đến công trình của ông và xem đây là cơ hội chữa trị cho các bệnh nhân trụy tim và ung thư. Quỹ MacArthur tài trợ 500.000 USD ngay sau đó.

Hé lộ sự thật về nơi chôn cất Tư Mã Ý: Không thể che giấu dù tìm đủ mọi kế tung hỏa mù
Lí giải tại sao chữ "x" được dùng để ký hiệu ẩn số trong toán học
Phát hiện đột phá tại 'địa ngục' sâu 3.000 km của Trái Đất: Thứ quyết định sự tồn vong chính là đây!

Ông tiếp tục điều chỉnh các hợp chất từ những loại khí độc chết người khác, cất trữ trong hộp có khóa và cất chìa khóa trong phòng lab gần đó được kiểm soát chặt chẽ bằng camera an ninh và còi báo động. "Những khí này sẽ giết chết bạn", Roth nói. "Selen, cacbon monoxit, xyanua – bạn có thể chết chỉ sau hai phút".

Nhưng một ngày nào đó chúng cũng có thể cứu sống bạn.

Roth xác định bốn hợp chất (lưu huỳnh brom iốt, và selen) mà ông gọi là "các chất khử nguyên tố hoặc ERA. Những chất này tồn tại sẵn một lượng nhỏ trong cơ thể người và có thể làm chậm quá trình tiêu thụ oxy của cơ thể. Roth muốn phát triển ERA thành một loại thuốc tiêm có thể ngăn ngừa tổn thương tái tưới máu – tổn thương mô có thể xảy ra sau khi bác sĩ tạm ngừng điều trị cơn đau tim. Điều này xảy ra khi máu lưu thông bình thường trở lại, oxy được cung cấp đột ngột có thể gây tổn thương vĩnh viễn cho các tế bào tim, dẫn đến suy tim mãn tính (nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới).

Nghiên cứu gần đây của Roth trên loài lợn cho thấy nếu ông tiêm một liều ERA trước khi loại bỏ tình trạng tắc nghẽn, có thể để giữ cho cơ tim không bị hủy hoại khi tái tưới máu.

Roth nói: "Chúng tôi đã chứng minh được rằng việc tiêm natri vào tĩnh mạch bệnh nhân có thể giảm thiểu 75% tổn thương trong quá trình chăm sóc tim mạch thông thường. Bạn có thể cứu trái tim của mình bằng cách tạm thời giảm tần suất làm việc của nó xuống". Gần đây, Roth đã thành lập một công ty tư nhân mang tên Faraday Pharmaceuticals và hy vọng bắt đầu thử nghiệm ERA do ông sáng chế lên các bệnh nhân trụy tim từ đầu năm 2017.

Roth xác định bốn hợp chất tồn tại sẵn một lượng nhỏ trong cơ thể người và có thể làm chậm quá trình tiêu thụ oxy của cơ thể.

Khi tôi ghé thăm Faraday, văn phòng cách phòng thí nghiệm của Roth ở Fred Hutchinson khoảng năm phút đi bộ, vừa mới được xây xong, còn vương mùi sơn mới và rất nhiều chỗ ngồi trống. Giám đốc điều hành Stephen Hill, một cựu bác sĩ phẫu thuật, đang hì hụi buộc lại một vài mối nối còn lỏng trước khi bắt chuyến bay tới North Carolina. Ông đồng ý vào vị trí này từ tháng 9/2015 sau lần gặp Roth và nói chuyện về tính khả thi cứu sống các bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo nhờ can thiệp vào sinh học tự nhiên Hill nhớ lại: "Một trong những điều mà ông ấy đã nói với tôi đó là nếu anh nhận điều trị cho người đã chết và áp dụng các phương pháp chữa trị hiện đại, thì bao nhiêu người có thể được hồi sinh?"

Dĩ nhiên câu hỏi đó thật kỳ lạ, bởi chết không phải là trạng thái mà con người có thể "hồi sinh". Nhưng nghĩ đến việc thay đổi cái chết khiến họ cảm thấy phấn khích. "Có những trường hợp cần thay đổi cách thức tiêu thụ oxy của cơ thể", Hill nói, "khiến các mô bị tổn thương tạm thời "ngủ đông" thay vì chết vĩnh viễn".

Hill và Roth cho rằng một ngày nào đó ERA có thể được sử dụng trong rất nhiều trường hợp, như cấy ghép nội tạng và cấy ghép chi. Tuy nhiên, mục đích đầu tiên của họ là bệnh nhân trụy tim được tiến hành các thủ thuật để phục hồi dòng máu chạy trong động mạch vành. Các chấn thương cấp cứu khác, chẳng hạn như vết thương do súng đạn là những trường hợp có khả năng cao áp dụng phương pháp tạm ngưng sự sống. Thực tế, một nhóm chuyên gia y tế ở bờ biển phía Đông đã tìm thấy những tia hy vọng khi thử nghiệm trên bệnh nhân bị những chấn thương tương tự, bằng cách áp dụng một kỹ thuật làm chậm thời gian khác.

***

Tiến sĩ Sam Tisherman không thích cụm từ cuộc sống tạm ngưng". Là giám đốc của Trung tâm Giáo dục Chăm sóc và Phục hồi sau chấn thương tại Đại học Maryland ở Baltimore, ông ưa dùng "Duy trì và Phục hồi Khẩn cấp" (EPR) hơn.

Tisherman cho biết: "Không lôi cuốn như những câu chuyện khoa học viễn tưởng, bạn có thể xem EPR như một cách hồi sức tim phổi mới. Chúng tôi chỉ muốn giữ bệnh nhân ở trạng thái sống đủ lâu để cầm máu và giúp họ tỉnh lại".

Không giống như phương pháp của Roth, cách tiếp cận của Tisherman là làm lạnh bệnh nhân để đưa họ vào trạng thái thân nhiệt thấp, giống như trạng thái của Kelly Dwyer. Để làm được như vậy, Tisherman thay máu trong cơ thể bằng dung dịch nước muối lạnh, khiến nhiệt độ bệnh nhân giảm mạnh xuống còn 10-13 độ C. Nghe có vẻ cực đoan, nhưng nếu có tác dụng, sự sống có thể được bảo toàn.

Quy trình chăm sóc bệnh nhân chấn thương do trúng đạn thường bao gồm đặt nội khí quản, sau đó sử dụng ống thông tĩnh mạch lớn để thay thế chất lỏng và máu bị mất trong khi bác sĩ phẫu thuật cố gắng xử lý vết thương trước khi tim bệnh nhân ngừng đập. "Đó là một cuộc chạy đua với thời gian", Tisherman nói, "và những nỗ lực này thường không hiệu quả. Chỉ có 5 đến 10 phần trăm số bệnh nhân ngừng tim do chấn thương được cứu sống – cơ hội sống sót là rất mong manh".

Nếu đưa bệnh nhân vào trạng thái thân nhiệt thấp, các bác sỹ có thể có khoảng một giờ để phẫu thuật. Tiếp đó, họ có thể khôi phục lưu thông máu và dần dần làm ấm bệnh nhân. Tisherman và các cộng sự đã dành hơn hai thập kỷ thực nghiệm phương pháp này trên động vật Năm 2014, họ đã thành công và được Cục Quản lý thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cho phép thực hiện những thử nghiệm đầu tiên trên bệnh nhân của Bệnh viện UPMC Presbyterian ở Pittsburgh, Pennsylvania. Tisherman không tiết lộ việc đã có bệnh nhân nào được phẫu thuật hay chưa, nhưng thử nghiệm này vẫn đang được tiến hành. Nếu thành công như trong các thử nghiệm đối với động vật cơ hội sống sót của người bệnh có thể tăng gấp đôi.

"Nếu chúng ta chuyển cơ hội sống sót từ 5 đến 10% thành 20% thì đó là một sự thay đổi lớn", Tisherman nói. "Đó là một bước ngoặt thay đổi cuộc chơi".

Tất nhiên, cứu sống bệnh nhân tại những bệnh viện có đầy đủ các thiết bị tiên tiến là một chuyện. Cứu người trên chiến trường, nơi mà các phương tiện gần nhất cũng cách hơn trăm km, lại là chuyện khác. Bác sĩ phẫu thuật Matthew Martin cho biết thách thức này vừa gây sức ép cũng vừa tạo động lực. Sau bốn chuyến đi đến Iraq và Afghanistan, Martin đang cố gắng thu được những kết quả tương tự như Tisherman trong điều kiện không có đầy đủ các thiết bị cần thiết do không thể đưa ra mặt trận. Điều đó có nghĩa là phải sử dụng các loại hóa chất – không được làm lạnh – để làm chậm đồng hồ sinh học của cơ thể.

Hồi sinh ‘người chết’ không còn là khoa học viễn tưởng

Các bác sĩ tại các bệnh viện chiến trường ở Kandahar, Afghanistan, có ít thời gian cứu sống bệnh nhân chấn thương.

"Vấn đề là liệu chúng ta có thể làm giảm nhu cầu máu của bệnh nhân bị chấn thương trong một khoảng thời gian, người đó thật sự không cần máu chảy trong người?" Martin đặt câu hỏi. "Đó chính là mục tiêu cuối cùng".

Những khi không phải phẫu thuật, Martin tiến hành nghiên cứu tại chính căn nhà của mình thuộc Trung tâm Y tế Quân đội Madigan ở Tacoma, Washington. Ở đó, ông kiểm tra các hiệu ứng sinh lý của một loại thuốc thử nghiệm trên lợn khi chúng gặp phải chấn thương nghiêm trọng và chảy nhiều máu.

"Mục đích là tạo ra một ‘liệu pháp chữa trị bỏ túi", ông nói, "khi đó bác sĩ có thể mang theo thuốc trong túi và tiêm cho người lính bị thương nặng. Anh ta có thể tiêm thuốc này và bắt đầu quá trình cuộc sống tạm ngưng, thêm thời gian sống cho người lính trước khi được đưa đến một cơ sở phẫu thuật".

Martin và các cộng sự đã tìm thấy một loại enzyme có tên PI 3-kinase, giúp điều hòa sự trao đổi chất. Họ cũng tìm ra một loại thuốc kiểm soát hoạt động của enzyme này và đã đưa vào thử nghiệm lâm sàng trong điều trị ung thư Những dữ liệu ban đầu cho thấy dùng thuốc này ở thời điểm thiếu máu cục bộ – khi máu bơm về tim không đủ – có thể làm chậm quá trình trao đổi chất mà không gây hại cho động vật

Đối với Martin, nghiên cứu không chỉ có ý nghĩa cho khoa học mà còn cho riêng bản thân ông. Loại thuốc này có thể cứu sống bệnh nhân đầu tiên (chúng ta hãy gọi người này là Private X) đã chết trước mắt Martin vào năm 2007, khi ông là giám đốc bệnh viện vùng chiến tại Baghdad. Được chuyển đến cùng những binh lính và người dân khác bị thương trong vụ đánh bom, chân của bệnh nhân Private X này bị thương nặng. Mảnh vỡ quả bom chọc sâu vào bụng khiến một bên phổi thâm tím và một số xương sườn bị gãy. Sau khi được Martin và cộng sự phẫu thuật, tình trạng của bệnh nhân Private X đủ ổn định để có thể thuyên chuyển.

Nhưng ngay khi bác sĩ đưa Private X vào khu hồi sức tích cực ICU, mọi chuyện đã trở nên tồi tệ. Nồng độ oxy đột nhiên giảm, xuất huyết nội tạng trong lá phổi bị thương. Không lâu sau, bệnh nhân bị ngưng tim và tử vong. Lần này, nhóm của Martin đã không cứu được.

Hồi sinh ‘người chết’ không còn là khoa học viễn tưởng

Các bác sĩ đang thử nghiệm các thiết bị thay máu bằng nước muối lạnh.

Martin cho biết: "Ở Mỹ, tại các bệnh viện tốt, có một vài lựa chọn công nghệ cao giúp ngăn chặn xuất huyết phổi. Nhưng ở đây họ không có. Tôi vẫn nhớ cảm giác bất lực hoàn toàn khi đứng cạnh giường bệnh khi ấy".

Trở lại với phòng thí nghiệm của Mark Roth ở Seattle, ông cũng hy vọng câu trả lời cho thời gian tạm ngưng nằm ở một loại thuốc uống hoặc tiêm. Mặc dù ERA có thể phải đối mặt với một số thách thức trong quá trình phê duyệt của FDA nhưng ứng dụng của nó là rất rộng rãi.

"Khi bạn tin rằng mình tìm thấy cái búa thì trước tiên bạn phải xem liệu bạn có thể đóng được đinh vào gỗ không", ông nói. "Tiếp theo, nếu bạn xây dựng các tiện ích và giá trị thì những người khác sẽ đến và xây dựng những thứ còn lại".

Một ngày sau khi để những con giun ngủ, Roth quay trở lại phòng thí nghiệm kiểm tra tiến độ. Đúng như giả thuyết, những con giun nhỏ trong buồng nitơ đã không lớn thêm nhưng dễ dàng tiếp tục sự sống khi được tiếp xúc với không khí trong lành. Trong khi đó, số còn lại trên bàn lớn lên trông thấy. Chẳng bao lâu chúng đã sinh sôi nảy nở.

Trên thực tế, việc cứu sống những bệnh nhân chấn thương vẫn còn khá xa vời.

Chứng kiến những con giun nhỏ này "sống lại" dưới ánh sáng trắng của kính hiển vi thật khó để không nhận ra niềm đam mê mãnh liệt nào đang thôi thúc Roth. Với những con giun, thời gian đã đứng yên – nhưng đối với tôi, tôi cảm thấy như mình vừa nhìn thấy tương lai.

Theo Popular Science

Làm Mới
Bài viết cùng chuyên mục