Khí hậu là gì? Khí hậu và thời tiết khác nhau ở điểm nào?

Các yếu tố chính của khí hậu bao gồm nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa, áp suất khí quyển,... các hiện tượng xảy ra trong khí quyển và nhiều yếu tố khí tượng khác trong khoảng thời gian dài ở một vùng, miền xác định. 

1. Khí hậu là gì?

Khái niệm khí hậu là định nghĩa phổ biến về thời tiết trung bình trong khoảng thời gian dài. Thời gian trung bình chuẩn để xét là 30 năm, nhưng có thể khác tùy theo mục đích sử dụng. Khí hậu cũng bao gồm các số liệu thống kê theo ngày hoặc năm khác nhau. 
 
Khí hậu gồm nhiệt độ, độ ẩm...
 
Khí hậu gồm nhiệt độ, độ ẩm...
 

 
Từ điển thuật ngữ của Nhóm hội thảo đa quốc gia về biến đổi khí hậu (The Intergovernmental Panel on Climate Change - IPCC) định nghĩa như sau:
 
Khí hậu trong nghĩa hẹp thường định nghĩa là thời tiết trung bình, hoặc chính xác hơn, là bảng thống kê mô tả định kì về ý nghĩa các sự thay đổi về số lượng có liên quan trong khoảng thời gian khác nhau, từ hàng tháng cho đến hàng nghìn, hàng triệu năm. Khoảng thời gian truyền thống là 30 năm, theo như định nghĩa của Tổ chức Khí tượng Thế giới (World Meteorological Organization - WMO). Các số liệu thường xuyên được đưa ra là các biến đổi về nhiệt độ, lượng mưa và gió. Khí hậu trong nghĩa rộng hơn là một trạng thái, gồm thống kê mô tả của hệ thống khí hậu.

2. Các kiểu khí hậu

Phân loại khí hậu Köppen là một trong những hệ thống phân loại khí hậu được sử dụng rộng rãi nhất.

Sơ đồ các loại khí hậu Köppen phân chia các đới khí hậu ra thành 5 nhóm chính và vài kiểu cùng vài phụ kiểu. Mỗi kiểu khí hậu cụ thể được ký hiệu bằng 2 tới 4 chữ cái.

- Nhóm A: Khí hậu nhiệt đới hay đại nhiệt: Khí hậu nhiệt đới được đặc trưng bằng nhiệt độ cao khá ổn định - tất cả 12 tháng của năm có nhiệt độ trung bình là 16°C hoặc cao hơn.
 
- Nhóm B: Khí hậu khô: Các kiểu khí hậu này được đặc trưng bằng một thực tế là lượng giáng thủy thấp hơn lượng bốc thoát hơi nước tiềm năng. Ngưỡng giáng thủy (tính bằng mm) được xác định như sau
 
Phân loại khí hậu Köppen gồm 5 nhóm chính
 
Phân loại khí hậu Köppen gồm 5 nhóm chính
 
- Nhóm C: Khí hậu ôn đới/trung nhiệt: Các kiểu khí hậu này có nhiệt độ trung bình trên 10°C trong các tháng ấm nhất, và tháng lạnh nhất trung bình nằm trong khoảng -3°C tới 18°C
 
- Nhóm D: khí hậu lục địa/tiểu nhiệt: Các kiểu khí hậu này có nhiệt độ trung bình trên 10°C trong các tháng ấm nhất, và tháng lạnh nhất có nhiệt độ trung bình dưới -3°C (hay 0°C trong một vài phiên bản, như ở Mỹ).
 
- Nhóm E: Khí hậu vùng cực: Kiểu khí hậu này được đặc trưng bằng nhiệt độ trung bình thấp hơn 10°C trong cả 12 tháng của năm.
 
 
Nhưng các loại khí hậu ở Việt Nam lại được chia thành từng vùng khí hậu. Theo đó, Việt Nam có 4 vùng khí hậu là: miền khí hậu phía Bắc, miền khí hậu phía Nam, miền khí hậu Trường Sơn và miền khí hậu biển Đông.
 
Sự khác nhau giữa khí hậu và thời tiết như dòng đối lưu đại dương
 
Sự khác nhau giữa khí hậu và thời tiết như dòng đối lưu đại dương

3. Khí hậu và thời tiết khác nhau ở điểm nào?

Sự khác nhau giữa Khí hậu và thời tiết thường được tóm tắt qua thành ngữ: khí hậu là những gì bạn mong đợi, thời tiết là những gì bạn nhận được.

Trong lịch sử có một số yếu tố không đổi để xác định khí hậu như tọa độ địa lí, độ cao, tỉ lệ giữa đất và nước, và các đại dương và vùng núi lân cận, dòng hải lưu trong các đại dương. Các dòng hải lưu cũng phân phối lại nhiệt độ giữa đất liền và nước trên một khu vực.

Mật độ các loài thực vật cũng cho thấy sự ảnh hưởng của sự hấp thu năng lượng Mặt Trời sự duy trì nước lượng mưa trên cấp khu vực. Sự thay đổi của lượng khí nhà kính quyết định đến số lượng năng lượng mặt trời vào hành tinh dẫn tới sự ấm lên hay lạnh đi trên toàn cầu. Ngoài ra, cũng có các yếu tố phức tạp khác để xác định khí hậu.

Làm Mới
Bài viết cùng chuyên mục