Liệu chúng ta có nhớ được những điều đã xảy ra khi vừa mới chào đời?
Tương tự con người, một số loài khủng long ban đầu cũng bò rồi mới chuyển sang đi bằng 2 chân
3 việc cha mẹ nhất định phải làm nếu muốn trẻ lớn lên không sống ỷ lại vào người khác
Có thể chuyển động nhanh hơn ánh sáng?
Khi bạn tắt đèn trong phòng, ánh sáng đã biến đi đâu?
Còn với những kí ức từ khi ta vừa được sinh ra thì sao, liệu ta có thể nhớ?
Thuật ngữ "chứng quên tuổi thơ" (childhood amnesia) được nhà tâm lý học Sigmund Freud đề xuất vào năm 1899, để giải thích cho lý do vì sao đa số người lớn lại không thể nhớ được kí ức thuở còn "đóng bỉm" của mình.
Thông thường một người trưởng thành chỉ nhớ được một số ít kỷ niệm có được từ lúc 3 - 7 tuổi.
Dựa trên nghiên cứu từ chính các bệnh nhân của mình, Freud nhận thấy việc quên lãng này có lợi ích riêng của nó, khi giúp họ tránh lắp lại những kí ức "xấu" từng diễn ra trong vô thức.
Các nhà khoa học cũng đã khám phá ra trẻ nhỏ từ 3 - 6 tháng cũng có thể hình thành những kí ức dài hạn (tức là kí ức vẫn "hằn sâu" trong tiềm thức).
Nhưng do khi ấy, những sự kiện diễn ra thường xảy ra ngắt quãng, không được hồi tưởng lại bởi bản thân trong suốt 3 năm đầu đời, vì thế, mọi thứ khi ấy chìm vào quên lãng.
Nhưng để đi sâu hơn, chúng ta cần phải tìm hiểu về 2 đặc điểm sau của con người trong quãng thời gian đó:
Khả năng mã hóa trí nhớ ở trẻ nhỏ
Để ghi nhận được kí ức, những liên kết thần kinh (synapese) giữa các tế bào não phải được hình thành để tiếp nhận thông tin.
Những dữ liệu này sẽ được não bộ hợp nhất, từ đó kí ức được hình thành. Và để kí ức lưu giữ trong trí nhớ chúng ta, bắt buộc chúng ta phải hồi tưởng lại, để các liên kết thần kinh hoạt động, "lục" bộ nhớ lại cho chúng ta. Tiếc thay, việc hồi tưởng này ở trẻ nhỏ vốn là điều hiếm được thực hiện.
Để kí ức lưu giữ trong trí nhớ chúng ta, bắt buộc chúng ta phải hồi tưởng lại.
Các yếu tố khác về mặt giải phẫu học cũng góp phần trả lời cho câu hỏi ở đầu bài. Vào lúc này, vùng vỏ não trán trước (prefrontal cortex), vốn chưa phát triển hoàn toàn trước 24 tháng đầu, khi số lượng liên kết khi ấy còn rất ít.
Ngoài ra, vùng hải mã (hippothalamus) chịu trách nhiệm cho việc chuyển đổi từ các thông tin thu thập được của các giác quan sang thành trí nhớ dài hạn vẫn được thực sự phát triển cho đến khi trẻ được 3 tuổi.
Ngôn ngữ và khả năng ghi nhận trí nhớ ở trẻ
Chúng ta có thể không nhớ được những gì đã từng xảy ra vào 3 năm đầu cuộc đời có thể vì khi ấy, chúng ta chưa biết sử dụng ngôn ngữ.
Thực chất trẻ em có thể nhớ được những gì diễn ra trong 3 năm đầu đời.
Vì lý do đó, ta không thể diễn tả được chuyện gì đã diễn ra, kéo theo thông tin mà ta tường thuật lại lần tiếp theo có thể bị sai lệch.
Khả năng diễn đạt thành lời đóng một vai trò rất quan trọng trong việc hình thành trí nhớ.
Đây là công cụ giúp ta "định nghĩa" được cảm giác của bản thân và mối quan hệ xung quanh. Tiếc thay, kỹ năng này chỉ được phát triển ở trẻ em từ 16 - 24 tháng.
Một điều đáng lưu ý nữa, thực chất trẻ em có thể nhớ được những gì diễn ra trong 3 năm đầu đời, qua sự trợ giúp của bố mẹ qua cách thuật lại chính xác sự kiện đó bằng diễn đạt lại cho trẻ, và thường xuyên gợi lại những gì trẻ đã làm.
Nhưng đây chỉ là thiểu số, khi cấu trúc bộ não ngôn ngữ và khả năng diễn đạt có vai trò quan trọng nhất trong việc hình thành kí ức.
- Bạn nghĩ mình đang ăn wasabi "xịn" với món sushi thần... (Thứ Hai, 22:00:03 21/12/2020)
- Thanh xà phòng đắt nhất thế giới được làm bằng bột vàng... (Thứ năm, 22:25:02 26/11/2020)
- Mối nguy hiểm của thuốc diệt chuột thế hệ mới (Thứ Ba, 13:00:06 13/10/2020)
- Tin bão số 7 Nangka: Gió giật cấp 11, Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ... (Thứ Ba, 11:00:07 13/10/2020)
- Khoa học tiết lộ cách làm quen với mèo hiệu quả: Hãy chớp... (Thứ Hai, 15:00:04 12/10/2020)
- Đồng xu vàng 2.000 năm khắc hình kẻ ám sát Julius Caesar (Thứ Hai, 14:00:04 12/10/2020)
- Chế độ Hoàng đế ở Trung Quốc kéo dài 2.133 năm, vậy ai là... (Thứ sáu, 13:00:00 09/10/2020)
- Kỳ lạ tộc người hiếm hoi sở hữu màu mắt xanh như biển cả (Thứ sáu, 11:00:01 09/10/2020)
- 5 con vẹt bị đuổi khỏi công viên vì dạy nhau chửi bậy rồi... (Thứ sáu, 10:00:08 09/10/2020)
- Càng nghèo càng phải tránh xa 4 lối sống tai hại này: Không thay... (Thứ bảy, 22:00:00 03/10/2020)
- Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn ngưng gội đầu trong vòng một năm?
- 7 thảm họa thiên nhiên có thể sắp xảy ra
- Sự thật về chế độ máy bay và 20 bí mật về điện thoại của bạn
- 7 bí ẩn trên Trái đất đã khiến khoa học đau đầu cả nghìn năm qua mà vẫn chưa có lời giải
- Các nhà thiên văn học bó tay trước sự tồn tại của hành tinh này
-
Cơ hội hiếm hoi quan sát hành tinh màu xanh da trời vài ngày tới
Thứ tư, 20:00:05 20/01/2021
-
EU cho hay: "Sâu bột an toàn, người có thể ăn được"
Thứ Ba, 23:30:03 19/10/2021
-
Hệ sao kỳ quái chưa từng thấy cách Trái đất 1.800 năm ánh sáng
Thứ Ba, 22:50:00 19/01/2021
-
Loài người có thể đơn độc trong vũ trụ
Thứ Ba, 22:35:01 19/01/2021
-
Chuyện về con nhện đi săn nhện: Thạo binh pháp như "Gia Cát Lượng", đầy mưu hèn kế bẩn để săn mồi bằng mọi giá
Thứ Ba, 21:27:01 19/01/2021
-
Bức thư tiết lộ những năm cuối đời đầy đau đớn của Napoléon
Thứ năm, 21:35:05 14/01/2021
-
Tàu chở hàng SpaceX lần đầu tự động tách khỏi trạm ISS
Thứ năm, 21:16:01 14/01/2021
-
Phát hiện chuẩn tinh cách Trái đất hơn 13 tỷ năm ánh sáng
Thứ năm, 20:45:08 14/01/2021