Những bí ẩn bạn chưa biết về vật chất tối và năng lượng tối
Siêu bão Mặt Trời gây ra cực quang trên Hành tinh Đỏ
Chúng ta biết Trái Đất quay, nhưng tại sao nó lại quay?
Khả năng tồn tại các hành tinh gần Hệ Mặt trời
Vật chất tối
Vật chất tối (dark matter) là loại vật chất ẩn tồn tại ở khắp mọi nơi trong vũ trụ Năm 1933, Fritz Zwicky phát hiện ra sự xuất hiện của loai vật chất này khi đo vẫn tốc của các thiên hà trong cụm thiên hà Coma. Có hai phương pháp cơ bản để xác định khối lượng của một thiên hà.
- Cách thứ nhất là sự phân tán vận tốc trong cụm thiên hà. Thiên hà có khối lượng càng lớn sẽ càng có sự phân tán vận tốc rõ nét ra các thiên hà lân cận và nhờ phương pháp đó có thể xác định được tổng khối lượng của cụm thiên hà.
- Cách thứ hai là xác định độ chói của các thiên hà để rút ra khối lượng của chúng và từ đó tính được tổng khối lượng của cụm.
Điều đáng chú ý là khối lượng của một cụm thiên hà tính theo cách thứ nhất luôn lớn hơn rất nhiều khối lượng tính theo cách hai, không thể do bất cứ sai số nào của phép đo. Như vậy có thể suy đoán rằng có sự tồn tại của một loại vật chất còn chưa biết. Chính sự tồn tại của vật chất này mà khối lượng thật của các thiên hà thực chất lớn hơn rất nhiều khối lượng có thể quan sát được.
Vật chất tối (dark matter) là loại vật chất ẩn tồn tại ở khắp mọi nơi trong vũ trụ.
Vật chất tối ngày nay được thừa nhận rộng rãi do nhiều quan sát gián tiếp xác nhận. Tuy vậy đúng như cái tên của mình, nó không phát ra bức xạ điện từ nên chỉ có thể quan sát gián tiếp qua hiệu ứng hấp dẫn. Giả thuyết được chấp nhận rộng rãi là vật chất tối tạo thành từ các hạt nặng tương tác yếu (WIMP) chỉ tham gia hai trong số bốn tương tác cơ bản là tương tác hấp dẫn và tương tác yếu. Mô hình hiện đại ước tính vật chất tối chiếm khoảng 26,8% tổng số vật chất và năng lượng trong vũ trụ độc lập với hai thành phần còn lại là vật chất thông thường (các loại hạt trong Mô hình chuẩn) và Năng lượng tối
Năng lượng tối
Năng lượng tối (dark energy) là năng lượng vô hình tồn tại trong vũ trụ được suy ra từ thuyết tương đối rộng của Einstein. Tiên đoán của thuyết tương đối rộng cho biết sự có mặt của loại năng lượng này là cần thiết cho sự giãn nở gia tốc của vũ trụ Vũ trụ có tốc độ giãn nở như đã biết ngày nay là rất lớn và đang ngày càng tăng nhanh, sự giãn nở này được giải thích là do thành phần năng lượng trong vũ trụ bao gồm ba phần chính là vật chất thông thường vật chất tối và năng lượng tối. Trong ba thành phần đó thì có 4,9% vật chất thông thường, 26,8% vật chất tối, hai loại vật chất này làm hạn chế sự nở ra của vũ trụ nhờ tương tác hấp dẫn.
Tuy nhiên vũ trụ vẫn giãn nở gia tốc do năng lượng tối đóng vai trò làm nó giãn nở chiếm đến 68,3% tổng vật chất và năng lượng của vũ trụ (tỷ lệ ước tính dựa trên các phép đo chính xác nhất tính tới năm 2016). Năng lượng tối có mật độ trung bình trong vũ trụ thấp hơn nhiều so với mật độ vật chất và vật chất tối trong các thiên hà (chỉ khoảng 7×10−30 g/cm3), nhưng lại chiếm ưu thế trên toàn vũ trụ vì nó không có tính tập trung như các dạng vật chất, nó có mật độ đồng đều ở mọi nơi trong vũ trụ (hầu hết không gian trong vũ trụ là môi trường liên thiên hà có mật độ vật chất rất thấp).
(Sự có mặt của năng lượng tối dẫn đến sự giãn nở lạm phát của vũ trụ và hiện nay tiếp tục làm vũ trụ giãn nở mãi mãi).
- Hỏi khó: Thuốc độc lúc hết hạn sẽ không độc nữa hay còn... (Thứ Ba, 14:00:01 24/11/2020)
- Nền văn minh bí ẩn ít người biết ở Bulgaria (Thứ Hai, 09:30:02 24/08/2020)
- Khám phá báu vật kiến trúc của người Ai Cập cổ đại (Chủ nhật, 19:00:07 23/08/2020)
- Phát hiện hố va chạm khổng lồ trên vệ tinh sao Mộc (Thứ bảy, 12:29:01 22/08/2020)
- Chiến công hiển hách nhất gây ra nỗi ám ảnh lớn nhất, khiến... (Thứ Hai, 20:00:09 17/08/2020)
- Viên đạn hay tiếng nổ "chạy" nhanh hơn? (Chủ nhật, 07:28:05 16/08/2020)
- Lý giải hiện tượng khoa học khi sợi tóc làm vỡ miếng thép (Thứ bảy, 08:45:08 15/08/2020)
- Chấn động: Sinh vật "ngoài hành tinh" tấn công con mồi... (Thứ sáu, 11:30:07 14/08/2020)
- Chuyện lạ có thật: Đàn ông cho con bú bằng chính tia sữa của... (Thứ sáu, 07:30:06 14/08/2020)
- Phát hiện mới về hòn đảo núi lửa Nishinoshima ở Nhật Bản (Thứ tư, 21:01:07 12/08/2020)
- Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn ngưng gội đầu trong vòng một năm?
- 7 thảm họa thiên nhiên có thể sắp xảy ra
- Sự thật về chế độ máy bay và 20 bí mật về điện thoại của bạn
- 7 bí ẩn trên Trái đất đã khiến khoa học đau đầu cả nghìn năm qua mà vẫn chưa có lời giải
- Các nhà thiên văn học bó tay trước sự tồn tại của hành tinh này
-
Cơ hội hiếm hoi quan sát hành tinh màu xanh da trời vài ngày tới
Thứ tư, 20:00:03 20/01/2021
-
EU cho hay: "Sâu bột an toàn, người có thể ăn được"
Thứ Ba, 23:30:01 19/10/2021
-
Hệ sao kỳ quái chưa từng thấy cách Trái đất 1.800 năm ánh sáng
Thứ Ba, 22:50:05 19/01/2021
-
Loài người có thể đơn độc trong vũ trụ
Thứ Ba, 22:35:05 19/01/2021
-
Chuyện về con nhện đi săn nhện: Thạo binh pháp như "Gia Cát Lượng", đầy mưu hèn kế bẩn để săn mồi bằng mọi giá
Thứ Ba, 21:27:09 19/01/2021
-
Bức thư tiết lộ những năm cuối đời đầy đau đớn của Napoléon
Thứ năm, 21:35:07 14/01/2021
-
Tàu chở hàng SpaceX lần đầu tự động tách khỏi trạm ISS
Thứ năm, 21:16:03 14/01/2021
-
Phát hiện chuẩn tinh cách Trái đất hơn 13 tỷ năm ánh sáng
Thứ năm, 20:45:00 14/01/2021