"Bọ chét ma quỷ" mang thủy ngân vào chuỗi thức ăn của con người
Bằng cách nào mà thủy ngân độc hại từ môi trường tích lũy bên trong cơ thể sinh vật như cá và đi vào chuỗi thức ăn của con người là một đề tài được quan tâm trong nhiều thập kỷ. Trong một nghiên cứu được xuất bản gần đây trên tạp chí Environmental Science & Technology Letters, các nhà sinh vật học từ Đại học Regina của Canada đã phát hiện ra một con đường di chuyển mới của thủy ngân bên trong các hồ nước, liên quan đến một loài giáp xác được mệnh danh là bọ chét ma quỷ.
Leptodora hấp thụ thủy ngân độc hại dưới đáy hồ và mang lên bề mặt. (Ảnh: Blickwinkel/Alamy).
Hầu hết ô nhiễm thủy ngân có nguồn gốc từ hoạt động đốt than và luyện vàng quy mô nhỏ. Quá trình này làm thủy ngân bay hơi vào khí quyển và lưu thông trên toàn cầu, sau đó rơi xuống mặt đất theo những hạt mưa hoặc tuyết.
Khi thủy ngân đi vào môi trường có nồng độ oxy thấp, như đáy hồ hoặc vùng đất ngập nước, vi khuẩn sẽ chuyển hóa nó thành một dạng hợp chất độc hại khác được gọi là methylmercury hay methy thủy ngân, thứ có thể tích lũy bên trong cơ thể động vật hoặc thực vật, đặc biệt là những loài ở dưới đáy của mạng lưới thức ăn.
Do đó, tại các hồ có nhiều tảo và sinh vật phù du, hàm lượng methylmercury bên trong hệ sinh thái thường ở mức thấp. Tuy nhiên, vẫn có những ngoại lệ khó lý giải như ở các hồ nước trên thảo nguyên Bắc Mỹ, nơi một số loài cá có hàm lượng thủy ngân tích lũy rất cao dù môi trường sống của chúng có nhiều tảo và sinh vật nhỏ.
Để tìm câu trả lời, nhà sinh vật học Britt Hall từ Đại học Regina đã dẫn đầu một nhóm nghiên cứu đo hàm lượng thủy ngân ở một loạt các loài cá và động vật phù du sinh sống bên trong hồ Katepwa ở tỉnh Saskatchewan, Canada. Họ phát hiện những loài săn mồi về đêm như cá rô vàng có nồng độ thủy ngân tích lũy cao hơn đáng kể so với những loài săn mồi vào ban ngày. Nguyên nhân có liên quan đến một loài họ hàng của bọ chét nước có tên khoa học là Leptodora.
Những sinh vật trong suốt dài khoảng 1,5 cm này hoạt động mạnh về đêm. Vào ban ngày, chúng lẩn trốn các loài cá săn mồi bằng cách di chuyển xuống đáy hồ, nơi không có oxy. Tại đây, chúng ăn vi khuẩn hoặc loăng quăng chứa đầy methylmercury, khiến hàm lượng thủy ngân tích lũy trong cơ thể cao gấp hai lần các loài giáp xác và sinh vật phù du khác.
Vào ban đêm, khi hầu hết các loài cá không còn hoạt động hoặc không có thị lực tốt, Leptodora bơi lên phía trên để săn sinh vật phù du. Do đó, chúng hoạt động như một thang máy vận chuyển thủy ngân độc hại từ dưới đáy hồ lên bề mặt. Khi các loài cá săn mồi về đêm như cá rô vàng ăn Leptodora, thủy ngân được chuyển sang cơ thể của chúng và có thể đi vào chuỗi thức ăn của con người.
Phát hiện mới của Hall và các đồng nghiệp sẽ giúp cải thiện tính chính xác trong việc giám sát ô nhiễm thủy ngân ở quy mô lớn, bởi các nghiên cứu trước đây chỉ tập trung vào các loài cá sinh sống trong hồ. Kết quả đó có thể sai lệch nếu có sự hiện diện của Leptodora.
- Chuyện về con nhện đi săn nhện: Thạo binh pháp như "Gia Cát... (Thứ Ba, 21:27:06 19/01/2021)
- 1001 thắc mắc: Những loài vật nào sở hữu 'siêu năng... (Thứ sáu, 22:30:01 04/12/2020)
- Hóa thạch tiết lộ loài 'chim răng thỏ' kỳ dị (Chủ nhật, 18:00:04 29/11/2020)
- Phát hiện loài bọ ngựa mới cực lớn ở vùng núi Trường Sơn,... (Thứ bảy, 18:30:06 08/08/2020)
- Bí ẩn hiện tượng người giống nhau như đúc dù không phải... (Thứ Ba, 08:00:09 04/08/2020)
- San hô là động vật hay thực vật? (Thứ Ba, 06:56:08 04/08/2020)
- Mang đặc điểm này, bạn có thể là hậu duệ loài người... (Thứ sáu, 21:00:09 31/07/2020)
- Hãi hùng sinh vật 101 triệu tuổi trong "tuyết biển"... (Thứ sáu, 15:30:02 31/07/2020)
- Cọp với Sư tử. Loài nào mới là chúa sơn lâm? (Thứ tư, 10:57:05 22/07/2020)
- Phát hiện gián biển khổng lồ dài đến 50cm tại Indonesia (Thứ bảy, 10:48:09 18/07/2020)
- Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn ngưng gội đầu trong vòng một năm?
- 7 thảm họa thiên nhiên có thể sắp xảy ra
- Sự thật về chế độ máy bay và 20 bí mật về điện thoại của bạn
- 7 bí ẩn trên Trái đất đã khiến khoa học đau đầu cả nghìn năm qua mà vẫn chưa có lời giải
- Các nhà thiên văn học bó tay trước sự tồn tại của hành tinh này
-
Cơ hội hiếm hoi quan sát hành tinh màu xanh da trời vài ngày tới
Thứ tư, 20:00:02 20/01/2021
-
EU cho hay: "Sâu bột an toàn, người có thể ăn được"
Thứ Ba, 23:30:01 19/10/2021
-
Hệ sao kỳ quái chưa từng thấy cách Trái đất 1.800 năm ánh sáng
Thứ Ba, 22:50:02 19/01/2021
-
Loài người có thể đơn độc trong vũ trụ
Thứ Ba, 22:35:05 19/01/2021
-
Chuyện về con nhện đi săn nhện: Thạo binh pháp như "Gia Cát Lượng", đầy mưu hèn kế bẩn để săn mồi bằng mọi giá
Thứ Ba, 21:27:07 19/01/2021
-
Bức thư tiết lộ những năm cuối đời đầy đau đớn của Napoléon
Thứ năm, 21:35:06 14/01/2021
-
Tàu chở hàng SpaceX lần đầu tự động tách khỏi trạm ISS
Thứ năm, 21:16:06 14/01/2021
-
Phát hiện chuẩn tinh cách Trái đất hơn 13 tỷ năm ánh sáng
Thứ năm, 20:45:07 14/01/2021